Portem morskim nazywamy obszar częściowo wodny, częściowo lądowy, który przygotowany jest do przyjmowania statków o dostosowanym tonażu, obsługuje je w zakresie przeładunku i składowania towarów oraz posiada wszelkie niezbędne narzędzia do dowozu i przywozu ładunku przez transport lądowy. Porty morskie są integralną częścią morsko-lądowego systemu transportu i całego łańcucha transportowego obejmującego kraj i połączonego z państwami współuczestniczącymi w gospodarce morskiej.

Port morski częścią łańcuchów transportowych

Usługi dostępne w portach morskich należą do podstawowego zakresu działalności logistyki morskiej. Struktura portu morskiego i stopień zawansowania logistyki wewnątrzportowej wywiera znaczący wpływ na przebieg wszystkich procesów związanych z logistyką a przede wszystkich na sprawność i rzetelność oraz koszty związane z przepływem procesów logistycznych. Port morski jest nie tylko ośrodkiem, który zajmuje się działalnością przeładunku i składowania towarów, ale jest to jednocześnie punkt styku dwóch ważnych gałęzi przemysłu: transportu międzynarodowego z transportem krajowym oraz styku dwóch systemów prawnych: międzynarodowego i krajowego.
Cała logistyka portowa ukierunkowana jest przede wszystkim na obsługę przeładunkową i obrót morskiego handlu zagranicznego oraz tranzytu. Warto pamiętać jednak, że porty morskie nie tylko funkcjonują jako węzeł transportowy dla międzynarodowej wymiany towarów, ale pełnią też ważną rolę ośrodka handlu morskiego i współpracy międzynarodowej w zakresie świadczenia i wymiany usług prowadzonych przez przedsiębiorstwa na rzecz wszystkich podmiotów operujących ładunkiem, statkami i środkami transportu lądowego.
Port morski jest miejscem świadczenia usług dystrybucyjnych oraz logistyki portowej, a jednocześnie pełni rolę węzła transportu lądowo-morskiego. To w nim spotykają się różnorodne, często skomplikowane w obsłudze ładunki i środki transportu o różnorodnym zasięgu, wyposażone w cały niezbędny serwis techniczno-eksploatacyjny. Logistyka portowa musi wszystkie te warunki uwzględnić budując swoje zasięgi. Wyróżniamy kilka podstawowych jej rodzajów:

logistyka punktu pochodzenia
logistyka transportu morskiego
logistyka zapleczowa
logistyka portu załadowania
logistyka portu wyładowania
logistyka przedpolowa
logistyka punktu ostatecznej dostawy

Zadania logistyki portowej

Do podstawowych zadań logistyki portowej należy kompletna obsługa klienta w obszarze transportu towarów. Musi ona brać pod uwagę i uwzględnić potrzeby i warunki transportu oraz koszty operacyjne obu stron usługi. Powinna uwzględniać również znajomość technik nadzoru nad towarem, realizacji zamówień, obsługi zwrotów, gospodarowania odpadami i składowaniem towarów. Optymalnie jest, jeżeli wszystkie procesy tam zachodzące uwzględniają również poszanowanie ochrony środowiska i bezpieczeństwa wszystkich uczestników transportu: środków transportu i ludzi. Podstawowe czynności podejmowane w procesach logistyki portowej to:

organizacja transportu wodno-lądowego
przeładunek w węzłach logistycznych
formowanie, sortowanie, pakowanie oraz znakowanie towarów
sporządzanie dokumentacji transportowej
kalkulacja kosztów obsługi
magazynowanie towarów w trakcie transportu
realizacja czynności administracyjno-prawnych oraz handlowo-finansowych